رفتارهای حسی‌جویی در نوزادان: دلایل، نشانه‌ها و راهکارهای مناسب
نوزادان در اولین ماه‌های زندگی خود، دنیای اطرافشان را از طریق حواس پنج‌گانه (بینایی، شنوایی، لامسه، چشایی و بویایی) کشف می‌کنند. سیستم تعادلی (سیستم وستیبولار) نیز یکی از مهم‌ترین سیستم‌های حسی بدن است که نقش کلیدی در تعادل، آگاهی فضایی و حرکت بدن دارد. برخی نوزادان رفتارهایی مانند تکان دادن سر یا حرکت مداوم دست و پا از خود نشان می‌دهند که به آن‌ها رفتارهای حسی‌جویی گفته می‌شود.
علت رفتارهای حسی‌جویی در نوزادان
نوزادان با سیستم‌های حسی نارس به دنیا می‌آیند و این سیستم‌ها طی چند ماه اول زندگی به تدریج تکامل می‌یابند. رفتارهای حسی‌جویی در نوزادان اغلب به دلایل زیر رخ می‌دهند:
- نیاز به تحریک سیستم تعادلی (وستیبولار): سیستم وستیبولار به کنترل تعادل بدن کمک می‌کند. برخی نوزادان با تکان دادن سر یا بدن خود، این سیستم را تحریک می‌کنند.
- تحریک سیستم لامسه: برخی نوزادان نیاز شدیدی به لمس یا مکیدن دارند که به آن‌ها احساس آرامش می‌دهد.
- نیاز به تنظیم ورودی‌های حسی: نوزادانی که سیستم‌های حسی‌شان هنوز بالغ نشده، ممکن است برای تنظیم حواس خود به رفتارهای خاصی مانند تکان خوردن مداوم نیاز داشته باشند.
نشانه‌های رایج رفتارهای حسی‌جویی
رفتارهای حسی‌جویی می‌توانند در اشکال مختلف بروز پیدا کنند:
- تکان دادن سر: این رفتار به تحریک سیستم تعادلی کمک می‌کند و در بسیاری از نوزادان طبیعی است.
- بی‌قراری حرکتی: برخی نوزادان دست‌ها و پاهای خود را به طور مداوم حرکت می‌دهند.
- نیاز شدید به مکیدن: نوزادانی که نیاز بیشتری به مکیدن دارند، ممکن است به طور مداوم انگشت یا پستانک را در دهان خود بگذارند.
- تکان خوردن یا گهواره شدن: برخی نوزادان دوست دارند مدام تکان داده شوند یا در گهواره باشند.
آیا این رفتارها طبیعی هستند؟
بیشتر رفتارهای حسی‌جویی در نوزادان طبیعی هستند و بخشی از فرایند رشد حسی و حرکتی آن‌ها به شمار می‌روند. اما اگر این رفتارها به شکل غیرطبیعی، شدید یا مداوم بروز پیدا کنند و باعث اختلال در خواب یا تغذیه نوزاد شوند، بهتر است با پزشک متخصص مشورت شود.
چگونه می‌توان به نوزاد کمک کرد؟
اگر نوزادتان رفتارهای حسی‌جویی دارد، می‌توانید با انجام تمرینات و فعالیت‌های مناسب به او کمک کنید:
- تکان دادن ملایم: نوزاد را در آغوش بگیرید و به آرامی تکان دهید. این کار به آرامش و تنظیم سیستم تعادلی او کمک می‌کند.
- ماساژ نوزاد: ماساژ منظم نوزاد می‌تواند حس لامسه او را تحریک کرده و باعث آرامش شود.
- استفاده از گهواره: استفاده از گهواره یا صندلی‌های مخصوص تکان‌دهنده می‌تواند نیاز نوزاد به تحریک حسی را برآورده کند.
- مکیدن کنترل‌شده: استفاده از پستانک می‌تواند به نوزادانی که نیاز شدیدی به مکیدن دارند کمک کند.
- تمرینات حسی: برنامه‌های خاصی مانند تمرینات “Develobaby – Sleep” می‌توانند به بهبود حس‌های مختلف نوزاد کمک کنند و باعث آرامش بیشتر او شوند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر رفتارهای حسی نوزاد باعث مشکلات زیر شود، بهتر است با پزشک مشورت کنید:
- اختلال در خواب یا تغذیه
- حرکات غیرعادی یا شدید
- کاهش وزن یا بی‌حالی
- عدم پاسخ به تحریک‌های حسی مختلف
نتیجه‌گیری
رفتارهای حسی‌جویی بخشی از فرایند رشد طبیعی بسیاری از نوزادان است. با آگاهی از دلایل و نشانه‌های این رفتارها و انجام تمرینات حسی مناسب، می‌توانید به رشد حسی و حرکتی نوزاد خود کمک کنید. در صورت بروز هر گونه نگرانی، حتماً با پزشک متخصص مشورت نمایید.
برای اطلاعات بیشتر درباره رشد نوزاد و مشاوره‌های تخصصی، به مقالات وب‌سایت docped.ir مراجعه کنید.
