سرفه شبانه در کودکان، می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. این مشکل نه‌تنها خواب کودک را مختل می‌کند بلکه ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای باشد. در ادامه به بررسی علل احتمالی سرفه شبانه پرداخته شده است:
- آلرژی‌ها و حساسیت‌های تنفسی
گرده گل، گرد و غبار، موی حیوانات خانگی و قارچ‌ها از جمله عواملی هستند که می‌توانند باعث تحریک مجاری تنفسی کودک شوند و به سرفه شبانه منجر شوند.
علائم دیگر مانند آبریزش بینی، خارش چشم و عطسه معمولاً همراه با آلرژی‌ها مشاهده می‌شود.
این کودکان ممکن است در محیط‌های خاصی مانند اتاق خواب یا فضاهایی که تهویه مناسبی ندارند، سرفه بیشتری داشته باشند.
- آسم شبانه
آسم یکی از شایع‌ترین علل سرفه‌های شبانه است. در آسم، مجاری هوایی ملتهب و تنگ می‌شوند که این وضعیت به‌خصوص در شب می‌تواند تشدید شود.
سرفه‌های ناشی از آسم معمولاً به شکل خشک و بدون خلط هستند و ممکن است با تنگی نفس یا صدای خس‌خس سینه همراه باشند.
کودکان مبتلا به آسم اغلب هنگام فعالیت بدنی نیز دچار تنگی نفس و سرفه می‌شوند.
- عفونت‌های تنفسی
عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی مانند سرماخوردگی، آنفلوآنزا یا سینوزیت می‌توانند موجب سرفه‌های شبانه شوند.
پس از برطرف شدن تب و علائم اصلی، سرفه ممکن است تا چند هفته به‌عنوان بخشی از فرآیند بهبود ادامه یابد.
عفونت‌های سینوسی نیز می‌توانند باعث ایجاد ترشحات پشت حلق شده و موجب سرفه‌های شبانه شوند.
- بیماری رفلاکس معده به مری (GERD)
رفلاکس معده به مری می‌تواند موجب برگشت محتویات معده به مری و تحریک گلو و حلق شود که این امر به سرفه شبانه منجر می‌شود.
در کودکانی که پس از خوردن غذا دچار سرفه یا سوزش سر دل می‌شوند، احتمال رفلاکس بیشتر است.
خوابیدن بلافاصله پس از غذا می‌تواند علائم رفلاکس را تشدید کند.
- خشکی هوا
هوای خشک در محیط خواب، به‌ویژه در فصول سرد و هنگام استفاده از سیستم‌های گرمایشی، می‌تواند موجب تحریک و خشکی مجاری تنفسی شده و به سرفه شبانه منجر شود.
استفاده از دستگاه بخور برای مرطوب کردن هوا در اتاق خواب کودک می‌تواند کمک‌کننده باشد.
- بیماری‌های نادرتر مانند سیاه‌سرفه
اگرچه امروزه با واکسیناسیون، سیاه‌سرفه کمتر دیده می‌شود، اما در موارد نادر می‌تواند علت سرفه‌های شبانه باشد.
سیاه‌سرفه معمولاً با سرفه‌های شدید و پشت سر هم همراه است و می‌تواند باعث قطع نفس یا قرمز شدن صورت کودک شود.
توصیه‌های درمانی و مراقبتی
مشاوره با پزشک: تشخیص علت دقیق سرفه شبانه نیاز به بررسی و معاینه توسط پزشک دارد.
اجتناب از عوامل آلرژی‌زا: دور نگه داشتن کودک از مواد آلرژی‌زا مانند گرد و غبار، حیوانات خانگی و استفاده از بالش‌ها و پتوهای ضدحساسیت می‌تواند مفید باشد.
افزایش رطوبت محیط: استفاده از بخور سرد در اتاق خواب کودک به کاهش تحریک ناشی از خشکی هوا کمک می‌کند.
پرهیز از خوابیدن بلافاصله بعد از غذا: برای کودکانی که مشکوک به رفلاکس هستند، توصیه می‌شود حداقل یک ساعت پس از غذا به حالت درازکش قرار نگیرند.
کلام پایانی
سرفه شبانه در کودکان می‌تواند ناشی از علل مختلفی باشد که تشخیص و درمان مناسب آن نیاز به ارزیابی دقیق دارد. رعایت توصیه‌های بهداشتی و محیطی و پیگیری‌های لازم با پزشک می‌تواند به بهبود شرایط و راحتی کودک کمک کند.
