برونشیولیت در کودکان: علل، تشخیص و درمان
برونشیولیت یک عفونت ویروسی شایع در ریه‌های کودکان خردسال و نوزادان است که باعث تورم و تجمع مخاط در راه‌های هوایی کوچک ریه‌ها می‌شود. این بیماری معمولاً در زمستان و اوایل بهار رخ می‌دهد و اغلب کودکان زیر ۲ سال را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این مقاله به بررسی علل، تشخیص و روش‌های درمان برونشیولیت می‌پردازیم.
۱. تعریف برونشیولیت
برونشیولیت در کودکان یک عفونت ویروسی است که باعث التهاب و تورم برونشیول‌ها (راه‌های هوایی کوچک در ریه‌ها) می‌شود. این بیماری معمولاً با علائمی شبیه به سرماخوردگی شروع می‌شود و سپس به سرفه، خس‌خس و مشکلات تنفسی منجر می‌شود¹.
۲. علل برونشیولیت
شایع‌ترین علت برونشیولیت، ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV) است. سایر ویروس‌ها مانند آدنوویروس، ویروس آنفولانزا و پاراآنفولانزا نیز می‌توانند باعث این بیماری شوند. ویروس‌ها ابتدا دستگاه تنفسی فوقانی را آلوده کرده و سپس به سمت پایین به نای و ریه‌ها گسترش می‌یابند، که باعث التهاب و انسداد راه‌های هوایی می‌شود².
۳. علائم برونشیولیت
علائم برونشیولیت معمولاً شامل موارد زیر است:
- سرفه: سرفه‌های مکرر و شدید.
- خس‌خس: صدای سوت مانند هنگام بازدم.
- تنگی نفس: مشکل در تنفس و نفس‌نفس زدن.
- تب: افزایش دمای بدن.
- کاهش اشتها: کاهش میل به غذا خوردن.
- خواب‌آلودگی و خستگی: کاهش انرژی و فعالیت کودک³.
۴. تشخیص برونشیولیت
تشخیص برونشیولیت معمولاً بر اساس علائم بالینی و معاینه فیزیکی انجام می‌شود. پزشک ممکن است از آزمایش‌های زیر برای تأیید تشخیص استفاده کند:
- آزمایش خون: برای بررسی علائم عفونت.
- اشعه ایکس قفسه سینه: برای بررسی التهاب و انسداد در ریه‌ها.
- پالس اکسیمتری: برای اندازه‌گیری سطح اکسیژن خون.
- سواب بینی و گلو: برای شناسایی ویروس‌های عامل بیماری⁴.
۵. درمان برونشیولیت
درمان برونشیولیت معمولاً حمایتی است و شامل مراقبت‌های خانگی و در موارد شدیدتر، بستری در بیمارستان می‌شود. برخی از روش‌های درمانی شامل:
- استراحت و مصرف مایعات: استراحت کافی و مصرف مایعات برای جلوگیری از کم‌آبی بدن.
- داروهای تب‌بر: استفاده از داروهایی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن برای کاهش تب.
- مرطوب‌کننده هوا: استفاده از دستگاه‌های مرطوب‌کننده هوا برای کاهش تحریکات تنفسی.
- اکسیژن‌درمانی: در موارد شدید، استفاده از اکسیژن اضافی برای کمک به تنفس کودک.
۶. پیشگیری از برونشیولیت
برای پیشگیری از برونشیولیت، می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:
- شستشوی دست‌ها: شستشوی مکرر دست‌ها برای جلوگیری از انتقال ویروس‌ها.
- اجتناب از تماس با افراد بیمار: دوری از افرادی که علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا دارند.
- تمیز نگه‌داشتن محیط: تمیز کردن اسباب‌بازی‌ها و سطوحی که کودک با آنها در تماس است.
- واکسیناسیون: دریافت واکسن‌های توصیه‌شده برای کاهش خطر عفونت‌های ویروسی.
۷. عوارض برونشیولیت
اگر برونشیولیت به درستی درمان نشود، می‌تواند به عوارض جدی منجر شود، از جمله:
- عفونت‌های ثانویه: مانند عفونت‌های باکتریایی ریه.
- آسم: افزایش خطر ابتلا به آسم در آینده.
- نارسایی تنفسی: در موارد شدید، نارسایی تنفسی و نیاز به مراقبت‌های ویژه.
¹: American Academy of Pediatrics (AAP)
²: Mayo Clinic
³: Centers for Disease Control and Prevention (CDC)
⁴: Johns Hopkins Medicine
: National Health Service (NHS)
