🔍سالک یا لشمانیوز یک بیماری انگلی است که توسط انگل لیشمانیا ایجاد می‌شود. این انگل معمولا در بدن پشه خاکی آلوده زندگی می‌کند و با گزیده شدن این پشه به انسان منتقل می‌شود. سالک انواع مختلف دارد و به خصوص در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری بیشتر دیده می‌شود. این بیماری می‌تواند عوارض جدی برای پوست، مخاط، احشا و سیستم ایمنی بدن ایجاد کند.
📝سالک به سه نوع اصلی تقسیم می‌شود:
سالک پوستی: شایع‌ترین نوع سالک است که زخم‌های پوستی را ایجاد می‌کند. این زخم‌ها معمولا در قسمت‌های باز بدن مانند صورت، دست و پا دیده می‌شوند و ممکن است ترشح دار، مرطوب، خشک یا پوسته‌دار باشند. این زخم‌ها معمولا درد ندارند اما ممکن است خارش داشته باشند. این نوع سالک ممکن است به طور خود به خود یا با درمان بهبود یابد اما ممکن است جای زخم را بر روی پوست بگذارد.
سالک مخاطی: نوعی سالک است که مخاط‌های بدن را آسیب می‌زند.
این نوع سالک معمولا از سالک پوستی نشأت می‌گیرد و ممکن است چندین ماه یا سال پس از زخم اولیه ظاهر شود. این نوع سالک می‌تواند مخاط‌های بینی، گلو، دهان، لوزه، گوش و چشم را تخریب کند و باعث تنگی نفس، خونریزی، تغییر شکل و از دست دادن عضو شود. این نوع سالک نیاز به درمان فوری دارد.
سالک احشایی: خطرناک‌ترین نوع سالک است که احشا و سیستم ایمنی بدن را مورد حمله قرار می‌دهد. این نوع سالک معمولا چند ماه پس از گزش پشه آلوده نشانه‌هایی مانند تب، لرز، کاهش وزن، کبودی پوست، بزرگ شدن طحال و کبد و کاهش تعداد گلبول‌های خونی را ایجاد می‌کند. این نوع سالک می‌تواند باعث مرگ شود اگر درمان نشود.
🚨روش‌های تشخیص سالک عبارتند از:
معاینه فیزیکی: پزشک می‌تواند با دیدن زخم‌ها، تورم‌ها و تغییرات پوستی و مخاطی احتمال سالک را بررسی کند.
آزمایش خون: پزشک می‌تواند با گرفتن نمونه خون از بیمار و انجام آزمایش‌های مختلف مانند شمارش کامل خون، سرم‌شناسی و PCR وجود انگل لیشمانیا را در خون تشخیص دهد.
آزمایش زخم: پزشک می‌تواند با گرفتن نمونه از زخم یا مخاط بیمار و انجام آزمایش‌های مختلف مانند رنگ‌آمیزی، کشت، میکروسکوپی و PCR وجود انگل لیشمانیا را در زخم یا مخاط تشخیص دهد.
💉روش‌های درمان سالک عبارتند از:
درمان دارویی:
پزشک می‌تواند بسته به نوع و شدت سالک داروهای مختلفی را برای بیمار تجویز کند. این داروها می‌توانند شامل آنتی‌بیوتیک‌ها، آنتی‌پروتوزوئیک‌ها، آنتی‌مالاریال‌ها و ایمونوتراپی باشند. این داروها می‌توانند به صورت تزریقی، خوراکی یا موضعی مصرف شوند.
درمان جراحی: پزشک می‌تواند در برخی موارد نیاز به جراحی داشته باشد تا زخم‌ها، تورم‌ها و تخریب‌های پوستی و مخاطی را ترمیم کند. این جراحی می‌تواند شامل خارج کردن زخم، پیوند پوست، ترمیم مخاط و از بین بردن عفونت باشد.
درمان لیزر: پزشک می‌تواند در برخی موارد از لیزر استفاده کند تا زخم‌ها و جای زخم‌ها را از بین ببرد. این روش می‌تواند به بهبود زیبایی و کیفیت زندگی بیمار کمک کند.
روش‌های پیشگیری از سالک عبارتند از:
اجتناب از تماس با پشه خاکی: بیمار باید از تماس با پشه خاکی که ناقل انگل لیشمانیا است اجتناب کند. برای این منظور باید از استفاده از تورها، پشه بندها، لباس‌های گشاد و روشن و حشره کش‌ها استفاده کند.
