مقدمه
بیماری سلیاک یک اختلال خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به پروتئینی به نام گلوتن، که در گندم، جو و چاودار یافت می‌شود، واکنش نشان می‌دهد. این واکنش باعث آسیب به پرزهای روده کوچک می‌شود و در نتیجه بدن نمی‌تواند مواد مغذی را به خوبی جذب کند. در کودکان، سلیاک می‌تواند منجر به رشد ناقص، کم‌خونی، مشکلات گوارشی و سایر عوارض شود.
کتاب نلسون اطفال، یکی از معتبرترین منابع در زمینه بیماری‌های کودکان، به طور مفصل به بیماری سلیاک پرداخته و اطلاعات جامعی در مورد این بیماری ارائه می‌دهد.
علائم سلیاک در کودکان
علائم سلیاک در کودکان بسیار متنوع و می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. برخی از شایع‌ترین علائم عبارتند از:
- مشکلات گوارشی: اسهال مزمن، یبوست، نفخ، درد شکم، استفراغ
- مشکلات رشد: کاهش وزن، کوتاهی قد، عدم رشد طبیعی
- کم‌خونی: به دلیل جذب ناکافی آهن
- کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی: مانند کمبود ویتامین D، کلسیم و روی
- آسیب‌های پوستی: مانند اگزما
- مشکلات عصبی: مانند سردرد، تشنج، آتاکسی (عدم هماهنگی حرکتی)
تشخیص سلیاک در کودکان
تشخیص سلیاک بر اساس علائم بالینی، آزمایش‌های خون و بیوپسی روده انجام می‌شود. - آزمایش خون: اندازه‌گیری آنتی‌بادی‌های ضد گلوتن (tTG و EMA) برای تشخیص بیماری بسیار مهم است.
- بیوپسی روده: قطعه کوچکی از روده کوچک برداشته شده و زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود تا آسیب به پرزهای روده تایید شود.
درمان سلیاک در کودکان
تنها درمان قطعی سلیاک، رعایت رژیم غذایی بدون گلوتن مادام العمر است. رژیم غذایی بدون گلوتن شامل حذف کامل گندم، جو، چاودار و محصولات حاوی آن‌ها است.
اهمیت رژیم غذایی بدون گلوتن:
رعایت دقیق رژیم غذایی بدون گلوتن برای بهبود علائم، جلوگیری از عوارض بلندمدت و حفظ سلامت روده ضروری است.
عوارض سلیاک در کودکان که در صورت عدم درمان رخ می‌دهد - سوء تغذیه: به دلیل جذب ناکافی مواد مغذی
- کوتاهی قد و رشد ناقص
- پوکی استخوان
- افزایش خطر ابتلا به لنفوم
- ناباروری
- مشکلات عصبی
نکات مهم بر اساس کتاب نلسون اطفال - تشخیص زودهنگام سلیاک در کودکان بسیار مهم است تا از عوارض بلندمدت جلوگیری شود.
- رژیم غذایی بدون گلوتن باید توسط یک متخصص تغذیه تنظیم شود.
- والدین باید به طور کامل در مورد بیماری سلیاک و رژیم غذایی بدون گلوتن آموزش ببینند.
- پیگیری منظم توسط پزشک برای اطمینان از رعایت رژیم غذایی و کنترل بیماری ضروری است.
خلاصه
سلیاک یک بیماری خودایمنی است که در کودکان می‌تواند منجر به مشکلات گوارشی، رشد ناقص و سایر عوارض شود. تشخیص زودهنگام و رعایت دقیق رژیم غذایی بدون گلوتن برای بهبود علائم و پیشگیری از عوارض بلندمدت ضروری است. کتاب نلسون اطفال به عنوان یک مرجع معتبر، اطلاعات جامعی در مورد سلیاک در کودکان ارائه می‌دهد و به پزشکان و والدین در تشخیص و درمان این بیماری کمک می‌کند.
توجه: این مقاله صرفاً برای اطلاع‌رسانی است و جایگزین مشاوره پزشکی نیست. برای تشخیص و درمان بیماری سلیاک، همیشه باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.
